مهارت‌آموزی؛ پیوند ریشه‌ها با آینده در گنجینه فرهنگ‌ها خراسان شمالی

استان خراسان شمالی با تنوع فرهنگی بی‌نظیر، اقوام ریشه‌دار، و سبک‌های زندگی گوناگون، شناسنامه‌ای زنده از فرهنگ ایرانی‌اسلامی در بُعد قومی و منطقه‌ای به شمار می‌آید. اقوام ترکمن، کرمانج، ترک، فارس، بلوچ و سیستانی، هر یک گویش، هنر، پوشاک، موسیقی و صنایع‌دستی ویژه‌ای دارند که در کنار یکدیگر، «گنجینه فرهنگ‌ها» را شکل داده‌اند. این تنوع فرهنگی، نه‌تنها یک داشته تاریخی است، بلکه فرصتی بی‌بدیل برای توسعه اقتصادی، گردشگری و اشتغال از مسیر مهارت به شمار می‌رود. در چنین بافت اجتماعی منحصربه‌فردی، توجه به مهارت‌آموزی بومی‌محور نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت راهبردی است. مهارت‌هایی که ریشه در فرهنگ، اقلیم، مواد اولیه محلی و نیازهای سنتی و جدید جامعه دارند، می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشرفت پایدار، کاهش بیکاری، و جلوگیری از مهاجرت ایفا کنند.

میراث مهارتی، سرمایه فراموش‌شده نیست

 فرش ترکمن، سوزن‌دوزی، گلیم‌بافی، نمدمالی، دوخت لباس‌های محلی، نعل‌بندی سنتی، ساخت سازهای بومی، چرم‌دوزی و حتی هنر پخت غذاهای محلی، همه مهارت‌هایی هستند که نسل‌های گذشته با زحمت و عشق به ما رسانده‌اند. اما امروز، اگر این مهارت‌ها وارد چرخه آموزش رسمی و استاندارد نشوند، با خطر فراموشی و انقراض روبه‌رو خواهند شد. سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای با ایجاد رشته‌های مهارتی منطبق بر مزیت‌های بومی و قومی می‌تواند این گنجینه‌های فرهنگی را از دل خاطره‌ها به میدان‌های اقتصادی بازگرداند. با بهره‌گیری از استادکاران محلی، زنان هنرمند روستایی، و پیشکسوتان صنایع‌دستی، می‌توان زمینه‌های توانمندسازی مهارتی نسل جوان را فراهم کرد.

مهارت‌آموزی؛ پیشران اقتصاد مردم‌محور

خراسان شمالی استانی با ظرفیت بالا برای اشتغال در حوزه‌هایی همچون گردشگری فرهنگی، صنایع‌دستی، دامپروری، کشاورزی، خدمات فنی روستایی، و فناوری‌های نوپدید در حوزه اقتصاد دیجیتال است. پیوند این ظرفیت‌ها با نظام مهارت‌آموزی، می‌تواند بستری برای خوداشتغالی پایدار، کارآفرینی بومی، و حتی صادرات فرهنگی و مهارتی باشد. ایجاد کارگاه‌های مهارت‌آموزی با رویکرد بومی، راه‌اندازی بازارچه‌های دائمی فروش تولیدات مهارتی، و حمایت از مشاغل خانگی و آموزشگاه‌های آزاد فعال در حوزه فرهنگ‌محور، از جمله راهکارهای تحقق این هدف هستند.

مهارت، حلقه اتصال دیروز و فرداست

در گنجینه فرهنگ‌ها، مهارت نه‌فقط یک ابزار برای گذران زندگی، بلکه یک «هویت جاری» است. وقتی فرزندان این دیار، در کنار یادگیری دانش روز، مهارت‌های بومی و ریشه‌دار سرزمین خود را نیز فراگیرند، نه‌تنها ریشه‌های فرهنگی خود را محکم‌تر می‌کنند، بلکه آینده‌ای پایدار، مستقل و باافتخار برای استان و کشور می‌سازند. اکنون زمان آن فرا رسیده که مهارت را در قلب سیاست‌های توسعه فرهنگی و اقتصادی استان خراسان شمالی جای دهیم. آموزش مهارتی اگر بر پایه هویت بومی و نیاز منطقه‌ای برنامه‌ریزی شود، نه‌تنها زمینه‌ساز جهش در اشتغال جوانان است، بلکه فرهنگی را که قرن‌ها دوام آورده، برای قرن‌های بعدی نیز حفظ خواهد کرد.